گزیده‌هایی از کتاب فرسودگی. کریستین بوبن
فرسودگی یکی از نوشته‌های کریستین بوبن نویسنده معاصر فرانسوی است. رفیق اعلا، ابله محله (ژه) و دیوانه‌بازی از دیگر آثار محبوب این نویسنده است. فرسودگی را می‌توان در گروه ادبیات غیرداستانی دسته‌بندی کرد. نوشته‌ای که بیان‌گر اندیشه‌های زیبا، روشن و درخور تامل نویسنده در باب عشق، تنهایی، مرگ، زندگی، کودکی، سادگی و ... است.
گزیده‌ها
رویداد آنگاه به وقوع می‌پیوندد که زندگی به زندگی ما بازآید، به سان رودخانه‌ای که طغیان می‌کند و به دهکده‌ای سرازیر می‌شود تا باابهت‌ترین بناها را به‌مانند پر کاهی از زمین برکند.
آنچه فرامی‌رسد عشق است. تولد، مرگ، بهار، زخم، سخن راست، جمله اینها عشق است. عشق یگانه رویداد شایسته این نام است.
فغان‌ها شاید هنوز حضور داشته‌باشند، اما به زیر چهره‌ای که باید آراسته جلوه کند مدفون گشته‌اند. این نخستین آموزش دروغ جمعی است: وانمود کردن به بودن در آنجا که نیستیم.
عشق هنگامی است که کسی شما را به خانه بازمی‌آورد. آنگاه که روح به تن بازمی‌آید، در حالی که از فرط سال‌ها غیبت فرسوده شده‌است.
آینه‌ها و شمایل‌ها و کتاب‌ها را دوست می‌دارم. آن چیزی را دوست می‌دارم که نور را به روی خود نگاه می‌دارد و سپس آن را، در حالی که تابندگی‌اش از شعفی نهفته فزونی یافته بر ما برمی‌گرداند.
خدایی دغدغه‌ای از برای خداست و نه از بهر ما. ما همینطور هم با هر روز که می‌زاید و می‌میرد و از نو می‌آغازد، بس کارها داریم.
گمان می‌کنم که در زندگی جز شمار محدودی "آری" در اختیار نداریم و پیش از رها کردن آنها، باید با شمار نامحدودی "نه" حفظشان کنیم.
به درستی نمی‌دانم در زندگی من چه چیزی هست. شاید صرفا زندگی. و آمیزه‌ی تنهایی و دانایی و دیوانگی.
همواره از آن کسان بیم دارم که تنها بودن را برنمی‌تابند و از زندگی مشترک و کار و حتی دوستی و حتی ابلیس، آن چیزی را می‌خواهند که نه زندگی مشترک و نه کار و نه دوستی و نه ابلیس قادر به دادن آن نیستند و آن، محافظت در برابر خویشتن است و اطمینان از اینکه هیچگاه با حقیقت تنهای زندگی خویش سروکار نداشته‌باشند. این مردمان درخور همنشینی نیستند. ناتوانی آنان در تنها بودن، ایشان را مبدّل به تنهاترین مردمان دنیا می‌سازد.
کسی که درباره همه‌چیز نظر دارد، مضحک می‌نماید و همواره مرا به خنده وامی‌دارد.
به همان دلیل که پاره‌ای سخن‌ها ما را می‌کشند، پاره‌ای دیگر می‌توانند دگرباره زندگی‌مان بخشند.
بدون گذر از حماقت خویش نمی‌توانیم به این نور ژرفا برسیم، با پذیرش این خطر که اندکی از آن را با خود به سطح آوریم، به سان حلبک‌هایی که به تور ماهیگیران می‌چسبند. این خطر کردنی زیبا است. کوشش برای آنکه همواره هوشمند بنماییم، کوششی است عقیم و در اینجا مظهر حماقت.
هیاهوی کودکانی که بازی می‌کنند، تمامی های‌وهوی‌های عالم را یکسره محو می‌سازد.
زندگی هیچگاه به‌قدر زمانی قدرتمند نمی‌شود که یکی از راه‌های آن به رویش بسته می‌شود. آنگاه، صاف و زلال، از رخنه‌ای که برایش باقی‌مانده روان می‌شود.
خواندن برای فرهیخته شدن نفرت‌آور است. خواندن برای تمرکز قوای روحی خویش در چشم‌انداز خیزی تازه شگفت‌آور است.
ما اندک‌تر از آنچه می‌پنداریم تنهاییم. تنهایی ما چندان اندک است که یکی از معضلات راستین این زندگی، یافتن جایگاه خویش در میان همنشینان پیرامون است -مردگان را بدون آزردنشان دورساختن و از زندگان، این اندک تنهایی را که لازمه نفس کشیدن است، خواستن.
روح به اندازه تن نیازمند نفس‌کشیدن و غذاخوردن است. تنفس روح، زیبایی است و عشق و لطافت و سکوت و تنهایی. تنفس روح نیکی است. و کلام.
نویسندگان را دوست می‌دارم. نویسندگان را آنگاه دوست می‌دارم که سودای حقیقت را در سر دارند و نه ادبیات، آنگاه که می‌نویسند تا واقعیت را لمس کنند، نه تنها از لحاظ زیبایی‌شناختی، بلکه به صورت حقیقی، در حقیقتی که از خود دارند.
یکی از دشوارترین کارهایی که غالبا از آنها شانه خالی می‌کنیم، نگاه داشتن زندگی خویش در احساس تازه زندگی است.
کودکان نیز این دانش مضاعف زیستن و مردن را دارند، این دانش را به سبب نیروی بی‌خبری خویش دارند، بی‌خبری آنان نکته اصلی این زندگی را به ایشان می‌آموزد.
از کودک دوساله نمی‌پرسند که به خدا ایمان دارد یا نه. او ناگزیر نیست به خدا ایمان داشته‌باشد. او خود تجسم خدا است.
از کسانی که دوستشان می‌دارم هیچ‌چیز نمی‌خواهم. از کسانی که دوستشان می‌دارم جز این نمی‌خواهم که رها از من باشند و درباره آنچه می‌کنند یا آنچه نمی‌کنند، هرگز به من توضیح ندهند و البته از من نیز هرگز چنین چیزی نخواهند.
_________________________
درباره ترجمه: من کتاب فرسودگی را با ترجمه عالی پیروز سیار خواندم. این کتاب ترجمه دیگری هم دارد که توسط حبیب گوهری راد انجام شده و در انتشارات رادمهر چاپ شده است.
مشخصات کتاب من: فرسودگی، کریستین بوبن، ترجمه پیروز سیار، انتشارات دوستان
