در باب خواندن. مارسل پروست

نویسنده‌های خوب کتاب‌خوان‌های خوبی هم هستند. آنها درباره کتاب خواندن ایده‌ها و نظراتی دارند که بسیار جذاب و شنیدنی‌ست. برای مثال ویرجینیا وولف مقاله‌ای دارد به نام چگونه باید کتاب خواند. این مقاله که از لحاظ ساختاری بی‌شباهت به شعر نیست، آنچنان از مفاهیم بدیع غنی‌ هست که می‌تواند سطح بینش هر خواننده‌ای را تا چند درجه ارتقا دهد. (یادداشت مربوط به آن را می‌توانید در اینجا بخوانید.) در یادداشت قبلی هم مطلبی نوشته بودم درباره فواید خواندنِ ادبیات از زبان ماریو بارگاس یوسا، نویسنده معاصر آمریکای جنوبی. (اگر علاقه داشتید می‌توانید آن را در اینجا بخوانید.) موضوع یادداشت امروز هم در همین زمینه است –یعنی کتاب خواندن، تاثیرات آن، و نقش و جایگاه آن در زندگی انسان– اما این بار از زبان مارسل پروست، نویسنده قرن بیستم فرانسوی، و با این تفاوت که در اینجا نگاه مارسل پروست بیشتر معطوف است به خطرها و زیان‌هایی که کتاب خواندن می‌تواند برای ذهن انسان داشته باشد. 

چرا ادبیات. ماریو بارگاس یوسا

برای من همیشه یکی از جذاب‌ترین زمینه‌های کتاب‌خوانی، آگاه شدن از نگرش رمان‌نویسان و ادیبان بزرگ نسبت به ادبیات بوده است. بدون شک خواندن و شنیدن نظرات و تجربیات کسانی که خودشان در ساختن این کاخ باشکوه نقش مستقیم داشته‌اند به همان اندازه می‌تواند سودمند و آگاهی‌بخش باشد که لذت‌بخش و خوشایند. پیش از این در همین راستا مطلبی درباره جستار بسیار جذاب و خواندنی خانم ویرجینیا وولف به نام چگونه باید کتاب خواند نوشته بودم که در اینجا می‌توانید آن را مطالعه کنید.

کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم. اسلاونکا دراکولیچ

اگر به آثار فرهنگی و یا طبیعی ثبت شده در سازمان میراث جهانی یونسکو علاقه داشته باشید و تا حدی با شرایط و معیارهای این سازمان آشنایی داشته باشید می‌دانید که اولین معیار از معیارهای ده‌گانه‌ای که منجر به ثبت شدن یک اثر در این فهرست می‌شود این است که آن اثر نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی باشد. آثار فرهنگی و معماری بسیاری هستند که دارای این معیار بوده و به عنوان میراث جهانیِ کل بشر شناخته شده‌اند، از جمله تخت جمشید، سازه های آبی شوشتر، تاج محل هندوستان و بسیاری دیگر. اما به نظر من باید سازمان دیگری هم تشکیل شود فقط به جهت ثبت آثاری که نشان‌دهنده حماقت و ظلم  بشری باشد. چه اگر مهمترین هدف از شناخته شدنِ آثارِ نبوغِ بشری، عبرت‌آموزی انسان باشد، آثار به جا مانده از حماقت‌های بشری هم از لحاظ عبرت‌آموزی دست کمی از آن گروه اول ندارند و چه بسا می‌توانند در این راستا مفیدتر هم واقع شوند. یکی از این آثار که گواه شاخصی از حماقت‌ها و حتی سنگدلی بشری نسبت به یکدیگر است دیوار برلین است.